Een prefab lichtstraat waarin kunstlicht, daglicht, zonwering duurzame energie en ventilatie in één keer integraal worden geregeld. Dat is het product waar de Hak4t Groep uit Dedemsvaart aan werkt. Een eerste versie is aangebracht bij Moderna in Hardenberg, waar de 14 prefab elementen in slechts 50 minuten op het dak werden geïnstalleerd.

Marc Hakvoort van de Hak4t Groep uit Dedemsvaart wil de lichtstraat optillen naar een hoger niveau en werkt aan een ‘slimme prefab (ver)lichtstraat’, die meerdere functies verenigt. Dat slimme product wordt modulair geprefabriceerd in de fabriek en vervolgens in één handeling op het dak gezet. Prefabricage van lichtstraten van deze grootte is niet bepaald gebruikelijk, maar levert enorme voordelen op, zo heeft Marc Hakvoort ervaren.

Snel bouwproces
“We hebben veertien prefab slimme lichtstraten van circa 5 x 2,20 meter geleverd aan Moderna Textielservice in Hardenberg. We maken deze prefab elementen op de werkbreedte van de dakplaten. Je kunt het dak dus gewoon dichtleggen en op de plek van één of meerdere dakplaten een prefab lichtstraat plaatsen. Die schiet of bout je eenvoudig vast. De totale hijs- en installatietijd kwamen samen uit op slechts circa 50 minuten.”
“Maar de winst voor het bouwproces is nog veel groter. Het dak is namelijk gelijk helemaal dicht, waardoor er minder regenwater naar binnen komt én het gelijk doorvalveilig is. Normaliter moet na het aanbrengen van de dakplaten eerst de dakdekker komen en worden pas als laatste de lichtstraten aangebracht. Tot die tijd moeten de netten er onder blijven hangen. Die netten kosten geld, maar belemmeren ook het verdere bouwproces binnen. Nu kunnen ze heel snel weg, zodat bijvoorbeeld de sprinklerinstallateur gelijk aan het werk kan.”

Integraal product
Prefabricage is daarmee volgens Hakvoort eigenlijk lonend voor elke lichtstraat en helpt ook nog eens om het tekort aan handjes in de bouw op te lossen. Maar prefabricage is niet het enige waar Hakvoort naar streeft bij de verbetering van het product lichtstraat. “We willen toe naar een integrale lichtoplossing, waarbij we daglicht, kunstlicht, zonwering, ventilatie en zelfs energie combineren in één modulair product. Daarbij kiezen we voor een goed geïsoleerde vrijdragende opstand, zodat eronder geen stalen draagprofielen nodig zijn voor extra verstijving. De opstand maken we uit twee delen, zodat je de kunststof lichtstraat zelf aan het eind van zijn levensduur gemakkelijk kunt vervangen, terwijl de basisdakopstand op zijn plek blijft. Naar de stand van de techniek kun je de oude dan refurbishen of vernieuwen, zodat je circulair bezig bent.”

Intelligente lichtaansturing
De prefab lichtstraten bij Moderna zijn de eerste voorbeelden van een dergelijke aanpak. “Alleen hebben we daar het kunstlicht nog niet in de lichtstraat geïntegreerd. Op verzoek van Moderna hebben we het kunstlicht in een losse carré rondom de lichtstraten gemonteerd, zoals we eerder ook gedaan hadden. Dit betrof namelijk een uitbreiding en Moderna wilde hetzelfde beeld als in de hal uit 2014. Wel is het kunstlicht optimaal geïntegreerd met het daglicht. Elke armatuur heeft daarvoor zijn eigen intelligente aansturing, zodat die altijd maximaal afgestemd is op de hoeveelheid daglicht. Dat geeft niet alleen een heel egale lichtbeleving, maar bespaart ook nog eens energie ten opzichte van een centraal geregeld systeem.”

Ventilatiesysteem
De prefab elementen bij Moderna zijn voorzien van een doordacht ventilatiesysteem en hebben een hoge isolatiewaarde. “Lichtstraten zijn toch thermische gaten in het dak. Ze worden dan ook steeds vaker weggelaten in grote industriële gebouwen. Maar je hebt toch daglicht nodig. Wij hebben gekeken hoe we een goede isolatiewaarde kunnen combineren met ventilatie. De prefab slimme lichtstraat bestaat daarvoor uit een dubbele constructie, met een onderschaal en een bovenschaal. Die twee zijn met elkaar in evenwicht en zijn daardoor met geringe kracht gelijktijdig te openen. De onderste schaal gaat daarbij naar onderen, de bovenste naar boven. Het ventilatiedebiet is veel groter dan bij een normaal ventilatieluik. In gesloten toestand zorgt de dubbele schaal voor een hoge isolatiewaarde.”
“We kunnen één van de schalen ook iets zwaarder maken, afhankelijk van de eisen. Bij Moderna moeten de luiken dicht gaan bij brand. Als je de bovenste iets zwaarder maakt dan de onderste, gaat die vanzelf dicht bij stroomuitval. Als je ze wilt gebruiken voor rookwarmteafvoer, maak je juist de onderste schaal zwaarder.”

De prefab slimme (ver)lichtstraat is desgewenst ook nog te combineren met zonwering, in de vorm van vaste lamellen op de buitenzijde. De stand daarvan wordt vooraf afgestemd op de zoninval. 

Reflecterende coating
Voor de integratie van verlichting in de prefab slimme (ver)lichtstraat brengt Hakvoort kunstlicht aan onder delen van de onderste schaal. Deze armaturen zijn uiteraard voorzien van daglichtsensoren, zodat de hoeveelheid licht op de werkvloer altijd gelijk blijft. Daarbij maakt Hakvoort in de lichtstraat op deze plek gebruik van transparante kunststof elementen met een reflecterende coating. “Die reflecterende coating is bedoeld als zonwering. Maar wij draaien de plaat om en gebruiken die voor het reflecteren van het kunstlicht dat we er onder hangen. Daardoor krijg je niet alleen direct licht, maar ook indirect licht. Dat is belangrijk voor de lichtbeleving.”
Liefst wil Hakvoort dan ook nog het thema energie uitwerken in de lichtstraten. “We kunnen transparante PV-panelen aanbrengen op de ventilerende bovenschaal, maar we werken ook aan PV op de zonweringslamellen.”
Daarmee kan de ‘prefab (ver)lichtstraat’ dus zo slim worden als de klant dat wil, maar kan deze ook worden gereduceerd tot een bijna standaard lichtstraat met vooral de voordelen van prefab in het bouwproces. “We bieden de slimme (ver)lichtstraat aan zowel als modulair product als maatwerk.”

Interesse gewekt en wilt u meer weten over onze HI Prefab (ver)lichtstraat? Klik hier